Carlos Fco. Velasco Souto
(Tomeza, Pontevedra, 1958). Doutor em Geografía e História pola Universidade de Compostela. Professor titular de História Contemporánea na Universidade da Corunha. Investigador especializado em temas de historia social da Galiza. Autor, entre unha ampla obra, de: A sociedade galega da Restauración na obra literaria de Pardo Bazán (1875-1900), (1987); O agrarismo Galego, (2000)...
comezo do Obradoiro "COÑECER O BARROCO"
Hoxe, no salón de actos da Deputación, comeza o obradoiro "COÑECER O BARROCO". A partir das 6 da tarde farase entrega do material do obradoiro ás persoas inscritas. Ás oito menos cuarto presentarase o obradoiro xunto aos representantes dos organismos colaboradores e ás oito comezara o obradoiro coa conferencia A galiza dos s. XVII- XVIII, polo historiador Carlos Velasco.
PRESENTADA A DOCUMENTACIÓN NECESARIA PARA QUE O RITO FESTIVO DE “AS FACHAS DE CASTELO” SEXA DECLARADO BEN DE INTERESE CULTURAL E FESTA DE INTERESE TURÍSTICO
O pasado venres, as Asociacións AS FACHAS, de Castelo, e máis LugoPatrimonio, entregaron no rexistro da Xunta para as Consellarías de Cultura-Dirección Xeral do Patrimonio e Consellaría de Industria-Dirección Xeral de Turismo, a documentación cuxo fin é que o rito festivo das FACHAS que se celebra todos os 7 de setembro, entre na catalogación de BIC e Festa de I.T. Foi un longo traballo de recompilación de datos e historia, no que, definitivamente se recolleron artigos dos profesores D. Xaime Delgado Gómez e D. X.M. González Reboredo, que estudan e interpretan en profundidade todo o relacionado coa festa. Recollíanse, ademais, outros artigos aparecidos na prensa, datos da evolución das Fachas, e a declaración do Concello de Taboada uníndose ao traballo das dúas Asociacións. Agardamos, pois, desas Consellarías, que sexan sensíbeis e fagan xustiza a unha petición con grande eco popular e que define un xeito de vivir e gozar con características nacionais galegas.
03-04 de Febreiro: OS NOSOS ENTROIDOS
Domingo, 3 de febreiro: Santiago de Arriba (Chantada). Entroido ribeirao. Volantes, peliqueiros, mecos… e as enxeñosas e festivas representacións dos oficios.
Un colorido que queda gravado fondamente, e o milagre deses sabios e fermosísimos adornos dos Volantes como a obra mestra e popular que sempre desexamos tocar.
A choiva e o frío non apagaron tanta luz nen tanta comunicación. Un nome a propoñer como representación do pobo ribeirao do Miño: Xoán Carlos González. Teremos que axudalos.
Luns, 4 de febreiro: o Oso de Salcedo como representación magna do Entroido montañés. O tempo fíxonos burla en grises e ouros pequeniños. Vimos as terras da montaña salcediá, e o contexto xeográfico do Oso. Alvarizas, sequeiros, o río Lor...
Comemos o cocido. E despois corremos diante dos Criados que sempre nos pillaban para que o Oso (graciosa, aguda e maxestosa representación dun grande actor feito no natural) tinguira de negro os nosos corpos.
O gozo levado ao recoñecemento do que somos e representamos. Outro nome como representación dun bo traballo colectivo: Felipe Castro. Canto lles teremos que agradecer.
Culturas vivas, de raíz, NOSAS. Enxeño da comunicación negada por outros Entroidos urbanos que matan a personalidade e momifican, globalizan, o que nos representa e divirte. OU NOS SALVAMOS CON ELAS OU MORREREMOS IRREMISIBELMENTE. O control e artificio da TV non pode matarnos. As institucións nosas teñen un urxente e grande traballo. Que reaxan dunha vez.
Febreiro 2008
Millán Picouto
MILLÁN PICOUTO (Ourense, 1949). Poeta e dramaturgo.
Fundou o grupo teatral Auriense nos anos 70 e con el participou en varias edicións da Mostra de Teatro Abrente, de Ribadavia.
En 1978 publicou a traxedia «Silvania» (Editorial Barca de Caronte); en 1980, «Sonetos da lúa chea»; en 1984, «O poema dos lustros» (Concello de Ourense - Premio de Poesía Cidade de Ourense de 1983); en 1992, o libro de música «Cantigas e Madrigais para 2, 3 e 4 voces» (Concello de Ourense).
En 1994 e 1995, as traxedias «María Soliña» (edición do Concello de Ourense) e «Prisciliano en Tréveris», respectivamente. Estas dúas obras, cada unha nun prólogo e cinco actos con texto e partitura vocal e instrumental, mostraron por primeira vez reunidos os caracteres da súa obra dramática: devolución da palabra poética ao escenario; recuperación do coro para dotar de fondo cósmico a poesía, de reflexión o drama, de puntuación os actos, e o conxunto de personaxes, dunha voz colectiva; texto en verso (hendecasílabos brancos para as partes faladas, e versos de variados metros e ritmos para o recitado e o canto); incorporación da tradición musical galega, reelaborada, ao teatro (melodías populares ou propias, escalas modais e sintéticas, contrapunto e harmonía contemporáneos).
En 1997 publicou «Escola Coral de Poesía» e de Música (A Nosa terra - AS-PG).
En 2000 recolleu en «Obra lírica completa» (Edicións do Castro) a poesía lírica publicada até aquel momento.
En 2001 iniciou a publicación da súa obra dramática completa en Ediciones Linteo con «Ciclo de Venus», integrado polas comedias e traxedias “A fada e o cabaleiro”, “Nausícaa”, “Os espellos e a noite” e “Empédocles”.
Desde entón leva publicados en 2002 «Ciclo de Mercurio», que contén “Conto de abril”, “Silvania”, “A peso de ouro” e “Fisterra”; en 2006, «Ciclo da Terra», con “Prisciliano en Tréveris”, “Os corvos”, “As andoriñas” e “María Soliña”; en 2007, «Ciclo de Marte», que integra a “Triloxía da Illa de Páscoa”, “Os guerreiros celestiais” e “Asteroides”; en 2008 verá a luz «Ciclo de Xupiter», formado por “Péricles e Aspasia”, “Vercinxetórix, príncipe da Galia”, “Xulio César”, “Zenobia, raíña de Palmira” e “Lánser e Íngrid”.
María Pilar García Negro
María Pilar
García Negro (Lugo, 9 de Outubro de 1953) é doutora en Filoloxía Románica e profesora da Universidade da Coruña. 33 aproximacións á literatura e á lingua galega (en colaboración con Xosé María Dobarro), O galego e as leis. Aproximación sociolingüística, O ensino da língua. Por un cámbio de rumo (en colaboración con Xoán Costas Casas), Sempre en galego, Direitos lingüísticos e control político, Arredor de Castelao, a edición de Rosalía de Castro de A.G. Besada ou a edición crítica da Poesía Galega de Lamas Carvajal son algúns dos seus títulos. É autora de numerosos ensaios, estudos e artigos sobre sociolingüística e literatura e literatura galega.
Colaboradora da AS-PG, da Federación de Asociacións Culturais Galegas e doutras entidades internacionais, foi delegada na Galiza (1985-1990) do Bureau européen pour les langues moins répandues e é membro do Comité Científico da Declaración Universal de Direitos Lingüísticos. Foi deputado polo BNG no Parlamento de Galiza entre 1989 e 2003.
NADAL - REIS. CICLO FESTIVO
A festa do Nadal, na cultura cristián celébrase para conmemora-lo nacemento de Xesús. San Lucas que é o que dá máis detalles do acontecemento non o sitúa en data concreta. Os primeiros cristiáns só celebraban o bautizo de Cristo segundo as informacións de San Marcos e San Xoan o día 6 de Xaneiro (Epifanía) relacionada coa purificación dos ríos. Esta data ó longo dos anos foi deslocada ou asimilada pola celebración da adoración dos Reis.
Foi a partires do século IV cando se comezou a festexar o nacemento dunha forma solemne, escollendo a igrexa un dia repleto de significacións pagás, quizais para aproveita-lo fervor popular no solsticio de inverno, momento en que o sol eleva o seu curso e en que os dias comezan a medrar.
A tradición pagá latina creía que o solsticio invernal se realizaba o día 25 de Decembro e por iso conmemoraban o "Dies Natalis". Tanto a data como o nome quedaron fixos para sempre no ciclo festivo dos cristiáns derivando no idioma galego como a festa do Nadal.
San Mateo sempre atento a confirma- las vellas profecías, (MAT) II, 1 -12, non di nada de reis, nin o número nin a procedencia. Na referencia evanxélica da adoración dos magos destacan tres noticias:
A visita ó tetrarca Herodes, a adoración do neno e o sono que indica que volten por outro camiño cara ó seu país. Todo o demais engadiuse máis tarde, unhas veces lenta e laboriosamente e outras como aportacións populares que co tempo ficaron na tradición.
Nos primeiros séculos, os magos mantiveron, a consideración de astrólogos que facían as súas predicións baseándose na observación das estrelas. Oríxenes, no século IV, fixou a cantidade dos magos en tres pois, ata entón, non se precisara o seu número falándose unhas veces de dous e outras veces, de catro astrólogos.
Os nomes propios - Bithisarea, Melichior e Gathaspa- son nomeados por primeira vez, no Liber Pontificalis de Rávena, o ano 845. Xa logo, nos textos atribuidos a Beda, recóllense estes nomes e precísanse as idades. Así mesmo desvélase nesas datas a simboloxía dos presentes que Ile fan ó neno: Ouro, símbolo da realeza; incenso, símbolo da divinidade e mirra, resina vermella, aromática que se usaba como perfume e para unxi-los mortos polo que quer dicir que o filio do home tiña que morrer.
Xa moi entrado o século XIV, debido a vocación ecuménica dos predicadores, aparece na iconografía a figura do "rei" Baltasar como de raza negra, polo que se retomaba o calificativo de "fuscus" - pel morena - atribuido a Beda e que simbolizaba a descendencia de Noé - Sem, Cam e Iafet -. "Con eles repoboouse a terra toda" e representaba as tres razas coñecidas.
Muller con pita
"...Non vai cara o portal de Belén senon á casa do médico..."
Do libro: BELÉN DE OURENSE, obra de Arturo Baltar
PASEOS POR OURENSE CO ESCRITOR MILLÁN PICOUTO
(O nacemento de Ourense. S. I d.C.)
As Burgas
Da época sueva á medieval.S. VI
Igrexa de Sta.María Nai.
O centro de poder na época medieval.S. XI
O antigo Pazo Episcopal
A praza do Campo, hoxe praza Maior.
O auxe de Ourense na época medieval S. XII: A catedral.
—A catedral como fortaleza: porta sur.
—Testemuño das loitas urbanas: porta norte e capela de san Xoán.
—A prazas como mercados: praza do Peixe e praza do Trigo.
Unha igrexa ao sur da cidade. S. XIII.
A igrexa da Trindade.
O convento de san Francisco. S.XIV
As loitas da nobreza laica e os burgueses contra o bispo. S. XV.
A casa dos Cadórniga.
As prazas e os oficios. S. XV.
A praza de san Marcial: os curtidores.
Un cemiterio até o s. XIX
A praza da Magdalena.
O Ourense do grupo Nós. S. XX.
—O eirociño dos Cabaleiros, o Volter e a casa de María Andrea.
—Casas de Ramón Otero e Vicente Risco.
—A praza do Ferro.
—O esporón da praza Maior.
O Ourense de Eduardo Blanco Amor
Itinerarios de “A Esmorga”
«Paseo polas ribeiras do Miño». As pontes do s. I ao XXI.
«Un artista ourensán: Arturo Baltar».
—O belén na praza de san Cosme.
—Mostra no Centro Cultural da Deputación.
Lugo, Xaneiro do 2008
A XUNTA DIRECTIVA